Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Krośnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Krośnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Martyn Bartnik
Protokolant:	Marcin Żywiec

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2018 r. w Krośnie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. W. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od stron pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. W. (1) kwotę 48.000 zł (czterdzieści osiem tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 maja 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od stron pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. W. (1) kwotę 2.976,96 zł (dwa tysiące dziewięćset siedemdziesiąt sześć złotych 96/100) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Krośnie kwotę 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem opłaty należnej od uwzględnionej części powództwa, od uiszczania której powód był zwolniony;

V.  odstępuje od obciążania powoda opłatą należną od oddalonej części powództwa;

VI.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Krośnie od:

a.  powoda kwotę 104,79 zł (sto cztery złote 79/100) z roszczenia zasądzonego na rzecz wyżej wymienionego,

b.  od strony pozwanej kwotę 251,50 zł (dwieście pięćdziesiąt jeden złotych 50/100),

obydwie kwoty tytułem wydatków na poczet wynagrodzenia biegłej.

S ę d z i a

Sygn. akt I C 1571/16

UZASADNIENIE

w yroku z dnia 14 marca 2018 roku

Powód J. W. (1) domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 68.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 maja 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu swoje żądania podniósł, że w dniu 28.10.1998 r. w miejscowości K. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego śmierć poniósł jego syn G. W., natomiast sprawca tego zdarzenia – M. P. był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Powód zaznaczył również, że przed wszczęciem procesu zażądał od ubezpieczyciela zapłaty zadośćuczynienia za naruszenie jego dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej go ze zmarłym, lecz strona pozwana dobrowolnie wypłaciła mu z omawianego tytułu jedynie 12.000 zł. J. W. wyjaśnił przy tym, że był silnie związany emocjonalnie z synem, z którym zamieszkiwał wspólnie przez 19 lat. W efekcie jego śmierć była dla niego traumatycznym przeżyciem. Do dziś nie może on pogodzić się ponadto ze śmiercią dziecka i pielęgnuje pamięć o zmarłym. Ponieważ w ocenie wymienionego wysokość omawianego roszczenia winna kształtować się na poziomie 80.000 zł, niniejszym pozwem dochodzi kwoty 68.000 zł (k. 1-7).

Nakazem zapłaty z dnia 17.08.2016 r., sygn. akt I 1339/16 wydanym w postępowaniu upominawczym tut. Sąd nakazał stronie pozwanej, aby zapłaciła powodowi kwotę dochodzoną pozwem z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania – k. 33.

W sprzeciwie od wymienionego orzeczenia, które zostało zaskarżone w całości, strona pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów postępowania zarzucając, że świadczenie wypłacone już powodowi przed wszczęciem niniejszego procesu zaspokaja uzasadnione roszczenia wyżej wymienionego – k. 37.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28.10.1998 r. w miejscowości K. kierujący samochodem marki S. (...) o nr rej (...) M. P., któremu ochrony ubezpieczeniowej w zakresie OC posiadaczy pojazdów udzielił (...) S.A., doprowadził do zderzenia z prawidłowo poruszającym się motorowerem marki S. nr rej. (...), w wyniku czego kierowca tego ostatniego pojazdu G. W. poniósł śmierć na skutek obrażeń, jakich doznał w wypadku.

W dacie śmierci G. W. liczył 19 lat, był osobą sprawną fizycznie i nie cierpiał na żadne poważne dolegliwości. Mieszkał on wówczas w swym domu rodzinnym wspólnie z ojcem (powodem), matką, bratem i siostrą. W/wymieniony był kawalerem i nie kontynuował nauki. Był on osobą pracowitą, pomocną i angażował się w sprawy domowe. Wspólnie z ojcem planowali jednocześnie otworzyć zakład stolarski, któy miał stanowić dla nich główne źródło dochodu. Wprawdzie G. W. nie posiadał formalnie stosownego wykształcenia, ale jego ojciec, który od lat pracował jak stolarz, przyuczył go do tego zawodu. W związku z omawianymi planami w/wymienieni zakupili już część sprzętu niezbędnego do uruchomienia rzeczonego zakładu usługowego. Ostatecznie, w związku z tragiczną śmiercią syna, powód rozpoczął omawianą działalność w bardzo ograniczonym zakresie, wykonując pracę w zakładzie praktycznie wyłącznie na użytek własny oraz członków swojej rodziny. Z uwagi na brak pomocnika nie był on zwłaszcza w stanie prowadzić produkcji na większą skalę.

G. W. pomagał ponadto ojcu w prowadzeniu ponad dwuhektarowego gospodarstwa rolnego. Po dniu 28.10.1998 r. z wyżej wskazanych przyczyn powód zmuszony został znacznie ograniczyć również prowadzenie produkcji rolnej (J. W. (1) docelowo zamierzał przepisać gospodarstwo na syna G., który planował pozostać w domu rodzinnym na stałe).

G. W. wyręczał w końcu, w miarę swych możliwości, rodziców w opiece, jaką sprawowali oni nad swym drugim, niepełnosprawnym synem. Po śmierci G. oraz w związku z tym, że dom rodzinny opuściła ich córka, w/wymienieni zmuszeni są wywiązywać się z tego obowiązku samodzielnie.

Niespodziewana śmierć syna była dla powoda doświadczeniem silnie stresogennym. Mianowicie w wyniku spornego zdarzenia komunikacyjnego stracił on najbliższą mu osobę, własne dziecko, z którym w naturalny sposób identyfikował się rodzinnie i uczuciowo oraz, w którego proces opiekuńczo-wychowawczy angażował się od jego narodzin. Więzi uczuciowe i związki zależnościowe pomiędzy J. W. (1) a jego synem G. były pozytywne, właściwe dla relacji ojciec – syn oraz opierały się na codziennej bliskości, aktywnej obecności w swoim życiu oraz emocjonalnym przywiązaniu. Wspólne zamieszkiwanie przez w/wymienionych w sposób naturalny sprzyjało jednocześnie wzmacnianiu ich relacji. W efekcie skutkiem spornego zdarzenia był u powoda naturalny proces żałoby, któremu towarzyszyły uczucia rozpaczy, przygnębienia, pustki, żalu i krzywdy. Ich natężenie nie wykraczało jednak w przypadku J. W. poza zwykłe w tego typu sytuacjach granice. W konsekwencji nie był on zmuszony do podjęcia leczenia psychiatrycznego bądź psychologicznego. Nie ujawniał on nadto znaczących wahań nastroju, stanów depresyjnych, lękowych, które w wymiernie negatywny sposób rzutowałyby na jego codzienne aktywności i sposób wypełniania spoczywających na nim obowiązków. W/wymieniony nie ujawniał również zaburzeń sfery społecznej, wiążących się z wycofaniem lub izolacją od innych ludzi. Obecnie J. W. funkcjonuje w sposób ogólnie stabilny, prawidłowo funkcjonuje w obrębie codziennych zadań życiowych. Odczuwa on nadal smutek po śmierci syna, ale jego nasilenie nie dezorganizuje jego aktywności (powód dostatecznie przystosował się do zmienionej sytuacji życiowej). Nie wymaga on nadal pomocy psychiatrycznej czy psychologicznej. Natomiast tuż po śmieci syna kontakt z psychologiem, który był wówczas wskazany, miałby w jego przypadku charakter wyłącznie doraźnego wsparcia (powód nie wymagał długoterminowej terapii).

J. W. wspólnie z żoną kultywuje pamięć o synu. Regularnie odwiedzają oni jego grób i przechowują pamiątki po nim.

Z żądaniem zapłaty na jego rzecz zadośćuczynienia za krzywdy doznane w wyniku spornego wypadku w wysokości 100.000 zł J. W. zwrócił się do pozwanego Zakładu (...) w dniu 7.04.2016 r. W efekcie w toku wszczętego postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel sprawcy szkody uiścił w/wymienionemu z omawianego tytułu kwotę 12.000 zł.

(dowody:

⚫

odpis wyroku tut. Sądu z 22.02.1999 r. sygn. akt II U 46/99 – 69-70,

⚫

odpis odpisu skróconego aktu zgonu nr 18/1998 – k. 13,

⚫

opinia biegłej psycholog M. N. z 5.07.2017 r. – k. 156-158,

⚫

zeznania świadków:

• 1.  S. N. – k. 68-69,

  2.  W. N. – k. 69,

⚫

akta szkody nr (...) – k. 73-155,

⚫

zeznania powoda J. W. (1) – k. 173-174).

Dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania świadków i powoda, bowiem są one spójne oraz logiczne, a także znajdują pełne potwierdzenie tak w treści dokumentów zaliczonych w poczet materiału dowodowego, autentyczności których nie kwestionowała żadna ze stron. Jako równie przekonująca oceniona została opinia biegłej M. N.. Jest ona rzetelna i stanowcza, zaś jej autorem jest osoba posiadająca stosowne kwalifikacje. Żadna ze stron nie podważała nadto wniosków, do jakich doszła biegła w treści rzeczonej ekspertyzy.

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie przypomnieć należy, iż zgodnie z treścią art. 448 kc, w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro zostało naruszone odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub zasądzić na jego żądanie odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Tymczasem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, członkowi najbliższej rodziny zmarłego poszkodowanego może zostać zasądzone (na podstawie art. 448 w zw. z art. 24 §1 kc) zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy osoba ta faktycznie takiej krzywdy doznała na podstawie stosownych przepisów prawa, również wtedy, gdy śmierć poszkodowanego nastąpiła przed datą wejścia w życie i obowiązywania art. 446 §4 kc (3 sierpnia 2008 roku), który obecnie wprost taką możliwość przewiduje (por. uchwała z dnia 13 lipca 2011 roku sygn. akt III CZP 32/11, wyrok z 14 stycznia 2010 roku IV CSK 307/09, uchwała z 22 października 2010 roku III CZP 76/10.

Z kolei stosownie do treści art. 822 §1 kc, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłaty określonego w umowie odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta była umowa ubezpieczenia. Tymczasem pomiędzy stronami bezsporny pozostawał fakt, iż odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 28.10.1998 roku ponosi (...) S.A. w W.. Stronę pozwaną obciąża zatem, na podstawie art. 448 w zw. z art. 24 §1 kc, obowiązek wypłaty na rzecz powoda zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez niego krzywdę związaną z utratą osoby najbliższej, jaką był dla niego jego zmarły syn oraz za utratę przez w/w dobra osobistego w postaci więzi rodzinnych z bliską mu osobą. Materialnoprawna podstawa odpowiedzialności strony pozwanej zawarta jest przy tym w treści art. 822 kc oraz przepisach art. 9, 13 ust. 2 i art. 19 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1152 ze zm.).

Zważywszy na rozmiar krzywdy doznanej przez J. W. w wyniku zachowania osoby ubezpieczonej u strony pozwanej, Sąd uznał, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia przysługującego w/w będzie kwota 60.000 zł. Przeprowadzone w sprawie dowody, w tym zeznań świadków i powoda, dają podstawę do stwierdzenia, że w dacie śmierci syn był dla J. W. osobą, która od dziecka stanowiła dla niego oparcie i była zawsze obecna w jego życiu. Kontakt z synem był dla powoda niewątpliwie bardzo istotny, a J. W. pozostawał z nim w bardzo dobrych relacjach. Powód mógł zwłaszcza liczyć na stałą pomoc i wsparcie dziecka, z którym wiązały się jego plany życiowe (wspólne rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz chęć przeniesienia własności gospodarstwa rolnego na rzecz syna G.).

Oceniając, jaka suma jest odpowiednia w przypadku J. W. tytułem należnego mu świadczenia, Sąd miał na uwadze rodzaj dobra, które zostało naruszone oraz charakter, stopień nasilenia i czas trwania negatywnych doznań u w/w, a także ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych zachowaniem sprawcy spornego wypadku. W sprawie, w której zdarzeniem wywołującym krzywdę jest śmierć osoby najbliższej okolicznościami, które wpływają na wysokość świadczenia przewidzianego w treści art. 448 kc są bowiem miedzy innymi dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rola jaką pełniła w rodzinie osoba zmarła, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienia zaburzeń będących skutkiem odejścia (nerwica, depresja), stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał znaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego (zob. wyrok SA w Gdańsku z dnia 24 sierpnia 2012 roku, V ACa 646/12, LEX 1220462).

W rozpatrywanym przypadku uwzględnić zatem należy okoliczność, że śmierć syna nie wywołała u powoda trwałych, utrwalonych zaburzeń emocjonalnych (zaburzenia depresyjne, depresja, zaburzenia lękowo-depresyjne) i nie wpłynęła w zasadniczy sposób na spełnienie przez niego ról życiowych. Zdarzenie to było natomiast przyczyną tego, że od chwili wypadku był on zmuszony wyłącznie z żoną roztoczyć opiekę nad swoim niepełnosprawnym dzieckiem i godzić te obowiązki z pracą w gospodarstwie rolnym. Nie był także w stanie rozpocząć komercyjnego wykonywania usług stolarskich. Ustalając wysokość przedmiotowego świadczenia na omawianym poziomie Sąd miał ponadto na uwadze wskazanie Sądu Najwyższego, który w licznych orzeczeniach stwierdzał, że wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość (por. wyrok SN z 26 lutego 1962 IV CR 90/61, OSNCP 1963 rok, poz. 105, wyrok z 24 kwietnia 1965 roku I Pr 203/65, OSPiKA 1966, poz. 91 oraz wyrok z 13 grudnia 2007 roku I CSK 384/07, LEX nr 351187).

Zasądzając odsetki ustawowe od należności głównej od dnia 11 maja 2016 roku (art. 481 kc) Sąd kierował się treścią art. 455 kc, zgodnie z którym w przypadku zobowiązań bezterminowych (do takich zalicza się zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia) dłużnik popada w opóźnienie po wezwaniu go do spełnienia świadczenia przez wierzyciela. Reguła wynikająca z art. 455 kc ulega jednak modyfikacji w odniesieniu do świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń. Jak stanowi bowiem przepis art. 817 kc, a także art. 14 wyżej powołanej ustawy z 22 maja 2003 roku ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie, chyba że wyjaśnienie we wskazanym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości odszkodowania okaże się niemożliwe. W tym ostatnim przypadku 30 dniowy termin ulega stosownemu wydłużeniu (por. wyrok SN z 28 czerwca 2005 roku I CK 7/05, LEX nr 153254 oraz wyrok z 22 lutego 2007 roku I CSK 433/06, LEX 274209). W okolicznościach sprawy uznać należy, że strona pozwana popadła w opóźnienie ze spełnieniem świadczeń z tytułu zadośćuczynienia należnego powodowi właśnie we wspomnianej dacie, a więc po upływie 30 dniowego terminu liczonego od daty, w jakiej J. W. zażądał od ubezpieczyciela wypłaty na jego rzecz zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc. Zdaniem Sądu, w rozpatrywanym przypadku strona pozwana miała bowiem pełną możliwość ustalenia w toku postępowania likwidacyjnego rzeczywistej wysokości szkody osobowej, jaka wystąpiła po stronie w/w w terminie, o którym mowa w treści art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Orzeczenie o kosztach procesu znajduje oparcie w treści art. 100 kpc. Ponieważ powód wyłożył koszty postępowania w kwocie 7.217 zł (7.200 zł koszty zastępstwa procesowego §2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804) w brzmieniu obowiązującym w dacie wytoczenia powództwa oraz 17 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa i wygrał proces w 70,59% może skutecznie domagać się ich zwrotu od przeciwnika w wysokości 5.094,48 zł (7.217 x 70,99% = 5.094,48 zł). Z kolei z uwagi na fakt, iż strona pozwana utrzymała się ze swymi twierdzeniami w 29.41% i poniosła koszty w kwocie 7.200 zł (koszty zastępstwa procesowego) należy się jej ich zwrot do kwoty 2.117,52 zł (7.200 zł x 29,41 % = 2.117,52 zł). Ostatecznie świadczenie zasądzone w tym przypadku na rzecz J. W. stanowi różnicę pomiędzy należnościami przysługującymi stronom (5.094,48 zł – 2.117,52 zł = 2.976,96 zł).

Orzekając jak w pkt IV-VI wyroku Sąd kierował się w końcu treścią art. 113 ust. 1 i art. 113 ust. 2 w zw z art. 83 ust. 2 oraz art. 113 ust. 4 ustawy z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – Dz.U. z 2016 r. poz. 632 tekst jedn. ze zm.

S ę d z i a

Z. (...)

(...)

Sędzia