Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Krośnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Krośnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Gałuszka
Protokolant:	Lucyna Mogilany

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2017 r. w Krośnie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę kwoty

I.  Zasądza od (...) S.A. w W.
na rzecz powódki A. S. PESEL (...) kwotę 17.000 zł (słownie: siedemnaście tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości równej stopie referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych, liczonymi od dnia 20 lutego 2016r. do dnia zapłaty,

II.  kosztami postępowania obciąża stronę pozwaną, a szczegółowe wyliczenie kosztów procesu pozostawia referendarzowi sądowemu
po uprawomocnieniu orzeczenia.

Sygn. akt I C 1778/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 października 2017 r.

Powódka A. S. złożyła do Sądu Rejonowego w Krośnie pozew o zasądzenie na jej rzecz od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 17.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punków procentowych liczonymi od dnia 20 lutego 2016 r. do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia za śmierć syna. Nadto wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Na uzasadnienie pozwu powódka podała, że w dniu 21 września 2002 r. na ul. (...) w R. G. K., kierując samochodem osobowym marki P., naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, iż będąc w stanie nietrzeźwości nie dostosował prędkości do warunków drogowych, stracił panowanie nad kierowanym przez siebie pojazdem, zjechał na lewy pas ruchu i doprowadził do zderzenia z prawidłowo poruszającym się samochodem marki F. (...)., którym kierował jej brat K. G., w następstwie którego to wypadku jej brat poniósł śmierć. Sprawca wypadku został wyrokiem Sądu Rejonowego w Krośnie uznany winnym popełnienia czynu z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 k.k. i skazany na karę 7-u lat pozbawienia wolności. Posiadacz pojazdu, którym kierował sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie ubezpieczenia OC pojazdów u strony pozwanej. Powódka podała, że zgłosiła stronie powodowej roszczenie o zapłatę kwoty 40.000,00 zł z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią brata. Strona pozwana wypłaciła jej kwotę 8.000,00 zł. Uzasadniając żądaną kwotę zadośćuczynienia podniosła, że łączyła ją z bratem bardzo silna więź, a po jego nagłej, niespodziewanej śmierci doznała głębokiego wstrząsu emocjonalnego, które skutki odczuwa do chwili obecnej.

Sąd Rejonowy w Krośnie I Wydział Cywilny w dniu 20 października 2016 r. w sprawie I Nc 1371/16 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, na podstawie którego nakazał stronie pozwanej, aby zapłaciła powódce A. S. kwotę 17.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami zgodnie z żądaniem pozwu oraz kwotę 3.830,00 zł tytułem kosztów procesu.

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw wniosła strona pozwana, żądając oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów procesu. Podniosła, że wypadek miał miejsce ponad 14 lat temu i nie może ulegać wątpliwości, że charakter aktualnych uczuć powódki związanych z tym zdarzeniem jest zasadniczo odmienny od tych sprzed wielu lat. W związku z tym upływ czasu w zupełnie naturalny sposób złagodził oraz osłabił ogół cierpień oraz ujemne doznania po utracie bliskiej osoby.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 września 2002 r. na ul. (...) w R., kierując pojazdem w stanie nietrzeźwości G. K. doprowadził do wypadku drogowego, w następstwie którego na skutek doznanych obrażeń kierujący samochodem osobowym marki F. (...). K. G. poniósł śmierć w sześć dni po wypadku (27 września 2002 r.). Sprawca wypadku został wyrokiem Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 25 marca 2003 r. skazany na karę 7-u lat pozbawienia wolności za czyn z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 k.k. (wyrok Sądu Rejonowego w Krośnie, sygn. akt II 894/02, wyrok Sądu Okręgowego w Krośnie, sygn. akt II Ka 186/03). Posiadacz pojazdu, którym kierował sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie ubezpieczenia OC pojazdów u strony pozwanej.

Powódka pismem z dnia 21 stycznia 2016 r. zgłosiła stronie pozwanej roszczenie o zapłatę kwoty 40.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią brata (k. 70 – 75). Strona pozwana wypłaciła jej z tego tytułu kwotę 8.000,00 zł (k. 92).

Zmarły brat powódki w chwili śmierci miał 18 lat, był kawalerem. Był jednym z braci powódki. Jej bart M. jest od niej starszy o 9 lat, brat G. jest od niej starszy o 5 lat, a K. był od niej starszy o 7 lat. W czasie, kiedy doszło do tragicznego w skutkach zdarzenia powódka miała 9 lat, a K. – 18 lat. Była związana emocjonalnie z bratem, po raz pierwszy po zdarzeniu zobaczyła go jak przywieziony został do domu w trumnie. Dotarło wówczas do niej, że jej bart już nie wróci. Chociaż wówczas myślała, że to nie jest prawdą i że brat na pewno wróci. Zdarzenie było o tyle tragiczne, że jej koleżanki traktowały ten temat, jako bardzo drażliwy i nie chciały z nią na ten temat rozmawiać, chociaż starały się ją wspierać z uwagi na to, że bardzo zamknęła się po śmierci brata. Cały czas towarzyszyły jej poczucie smutku, przygnębienia i pustki. Absorbowała także te emocje i uczucia od osób z jej najbliższego otoczenia, tj. od rodziców i dwóch starszych braci. W chwili obecnej często wspomina brata, to zdarzenie tkwi w niej, szuka wsparcia i otrzymuje je od członków najbliższej rodziny. Wspomina brata w szczególności przy okazji zjazdów rodzinnych, uroczystości, często odwiedza jego grób ze swoją rodziną.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: opinii biegłej psycholog, opinia sądowo-psychologiczna z dnia 19 kwietnia 2017 r. – k. 134-136, zeznań powódki – k. 127-128, opisu cierpienia powódki z dnia 16 stycznia 2016 r. – k. 16-17, kserokopii wyroku z dnia 25 marca 2003 r., sygn. akt II K 894/02 – k. 24-26, odpisu opinii z przeprowadzonych badań wypadku drogowego – k. 38-49, zgłoszenia szkody – k. 70-75, decyzji z dnia 22 lutego 2016 r. – k. 92, przesłuchania świadka Z. G. – k. 127.

Zeznania powódki są logiczne, odpowiadające doświadczeniu życiowemu i w związku z tym zasługiwały, aby dać im wiarę w całości, tym bardziej, że pozostają w związku ze zeznaniami świadka Z. G., które to zeznania Sąd potraktował jako zeznania wiarygodne. Dowody z dokumentów co do treści nie budzą żadnych wątpliwości. Opinia biegłego nie została zakwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w całości zasługuje na uwzględnienie.

Podstawa prawna odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku,
w którym śmierć poniósł brat powódki – K. G., wynika z odpowiedzialności gwarancyjnej za sprawcę zdarzenia, który był ubezpieczony z tytułu ubezpieczenia OC u pozwanego, zaś powódka, jako najbliższy członek rodziny zmarłego (młodsza siostra), ma prawo domagać się od pozwanego
z tego tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Powyższy pogląd znalazł odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W uchwale z dnia 22 października 2010 r. (III CZP 76/10, LEX nr 604152) Sąd Najwyższy sformułował tezę, że „najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.”.

Pogląd ten został zaakceptowany w kolejnych judykatach i można uznać, że jest on obecnie ugruntowany (por. m. in. wyrok SN z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128; wyrok SN z dnia 25 maja 2011 r., II CSK 537/10, LEX nr 846563; uchwała SN z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, OSNC 2012/1/10; wyrok SN z dnia 15 marca 2012 r., I CSK 314/11, LEX nr 1164718).

Katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty.
W orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę (np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej). Do tego katalogu zaliczyć można również więzi rodzinne. Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 kro). Skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi.

Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CK 307/09 (nie publ.) uznał, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dóbr osobistych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c.

Nie każdą więź rodzinną niejako automatycznie można zaliczyć do katalogu dóbr osobistych, lecz jedynie taką, której zerwanie powoduje ból, cierpienie, rodzi poczucie krzywdy. Osoba dochodząca roszczenia na podstawie art. 448 k.c. powinna zatem wykazać istnienie tego rodzaju więzi, stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie (tak SN w wyroku z dnia 15 marca 2012 r., I CSK 314/11, LEX nr 1164718).

Sąd uznał, że powódka dopełniła tego obowiązku. Z przeprowadzonych dowodów (przesłuchania powódki, jej matki i opinii biegłej psycholog) wynika, że małoletnią wówczas powódkę łączyła ze starszym bratem silna więź rodzinna, a jego nagłe i nieoczekiwane zerwanie spowodowało u niej ból, cierpienie, poczucie krzywdy i pustki. Jeszcze w chwili obecnej pomimo tego, że powódka jest już osobą pełnoletnią, posiadająca własną rodzinę, odczuwa skutki tego zdarzenia, co dało się naocznie stwierdzić podczas słuchania jej w charakterze strony na sali rozpraw. Sąd dał wiarę powódce, że śmierć jej starszego brata, który był dla niej autorytetem i wsparciem była dla niej traumatycznym przeżyciem, którego skutki odczuwa do dnia dzisiejszego. Zatem zasadne jest przyznanie jej stosownego zadośćuczynienia w takiej wysokości, jaka została określona w pozwie.

Uzasadniając wysokość przyznanego powódce zadośćuczynienia należy na wstępie zaznaczyć, że żaden przepis nie wskazuje kryteriów, w oparciu o które ustala się odpowiednią sumę zadośćuczynienia. Musi ona mieć charakter indywidualny i w każdym przypadku zależy od okoliczności konkretnej sprawy. Wysokość świadczenia przyznawanego przez Sąd na podstawie art. 448 k.c. ma charakter ocenny. Przy ocenie, jaka suma jest, w rozumieniu art. 448 k.c., odpowiednia tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną naruszeniem dóbr osobistych, należy mieć na uwadze rodzaj dobra, które zostało naruszone, jego charakter, stopień nasilenia i czas trwania doznawania przez osobę, której dobro zostało naruszone ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem (krzywda). Dla oceny tej nie jest też bez znaczenia stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28 marca 2012 r., I ACa 162/12, LEX nr 1164092). W tym miejscu należy zaznaczyć, że sprawca zdarzenia G. K. popełnił czyn z art. 172 § 2 k.k. w zw. z art. 178 k.k. będąc w stanie nietrzeźwości. Zasądzając zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, Sąd bierze pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar szkody. Do okoliczności tych należy także upływ czasu między zdarzeniem powodującym szkodę a uzyskaniem zadośćuczynienia.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy trzeba zauważyć, że śmierć K. G. była dla powódki, która w chwili wypadku miała 9 lat, zdarzeniem traumatycznym. Jego konsekwencje psychiczne utrzymują się do chwili obecnej, powodując u niej wzmożoną drażliwość i stany niepokoju emocjonalnego. Nadal ujawnia poczucie krzywdy, obawy o przyszłość. Śmierć brata w sposób drastyczny zakłóciła jej dzieciństwo. Utratę brata odczuwa jako osobistą krzywdę, nie może pogodzić się z nieodwracalnością zaistniałego zdarzenia.

Dlatego Sąd uznał, że zasadne będzie przyznanie powódce zadośćuczynienia w kwocie 25.000,00 zł., w związku z czym jej powództwo należało uznać w całości i zasądzić żądaną w pozwie kwotę 17.000,00 zł, o czym orzeczono w punkcie I wyroku na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Sąd nie znalazł podstawy do zasądzenia odsetek dopiero od daty orzekania w przedmiocie zadośćuczynienia. Przyjęcie takiej koncepcji w sposób nieusprawiedliwiony promowałoby niezasługujące na aprobatę działanie dłużnika, polegające na zwlekaniu z wypłatą zadośćuczynienia, gdyż eliminowałby podstawową prawną sankcję za niewykonanie tych zobowiązań pieniężnych. Ubezpieczyciel, jako profesjonalista obowiązany jest do ustalenia przesłanek swej odpowiedzialności, czyli samodzielnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia ma charakter zobowiązania bezterminowego, a przekształcenie go w zobowiązanie terminowe może nastąpić w wyniku wezwania wierzyciela skierowanego do dłużnika do spełnienia świadczenia. Gdy zobowiązanym jest Zakład (...), termin do spełnienia świadczenia wynosi 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia. W przedmiotowej sprawie żądanie przyznania zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę zostało zgłoszone pismem z dnia 21 stycznia 2016 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Sędzia:

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)